Paleolitikoko mañariarrak

Mañariako Askondoko kobazuloan gizakiak paleolitikoan egindako labar-margoak topatu dituzte???, esan zuten eguazteneko Teleberrian.

– Paleo zer? ??? Galdetu zuen Mañarian bizi den amama Bittorik, albistea entzuten genuen bitartean.
– Bai amama, garai bateko gizakixek, oin dala urte asko egindako marrazkixek topatu dituela Askondoko kobazuloan, Zallobentako harrobiaren parean dagoen kobazuloan.
– Bai, nik ezagutzen dot kobazulo hori ??? jarraitu zuen amamak esaten. – Eta horrek, gizaki horrek, Mañariarrak izengo ziren orduen???
– Klaro baietz! Zelan joango ziren bestela kobazuloraino, taxia hartuta ala?

Amama eta biok sinetsi egiten dugu kobazulo hartan bizi ziren gizakiak mañariarren arbasoak zirela, eta gaur egungo mañariarrak, haien seme-alaben ondorengoak direla. Amamak eta biok imajinazioa jartzen diogu historiaren istorio honi, eta albokoek barre egiten dute konplizitate puntu batekin.  Berak esaten duen moduan,???on hutsek??? izango gara, umeen antzera, xalo-xaluek.

Mañariako kobazulo batean orain dela 25.000 urte gizakiak egindako labar-margoak topatu omen dituzte. Gure eskualdean baditugu jada bi adibide garbi, ondarea eta magia eskutik hartuta doazenak: Argiñetako nekropolia eta Mañariako kobazuloa, erdi arokoa bata eta paleolitikokoa bestea. Gure arbasoek utzi diguten ondare biziaren eta aberatsaren adibideak dira.

Amamari agur esan ostean, Argiñetak eta Askondoko kobazuloak nire buruan jarraitu dute. Zer utziko diegu guk gure seme-alabei? Galdetzen diot nire buruari. Eta zerrenda bat egitea otu zait, hurrengo belaunaldiek gugandik ikasi eta gordetzea gurako nituzkeenen zerrenda: gure hizkuntza, gure nortasuna eta daukagun altxorrik biziena; gure paisaia, harrizko mendi tontorrak eta larre berdeak.

Euskaldunon euskara, euskaldunon paisaia. Uste dut bi horiek egoera larrian daudela. Euskara frantsesaren eta gazteleraren presiopean bizi da; beste bi hizkuntzei uko egin gabe, euskararen erabilgarritasuna eta aberastasuna berreskuratu behar dugu. Paisaiari dagokionean, azpiegiturek eta horiek eraikitzeko beharrezkoak diren harrobiek ere presiopean dute.

Ze hizkuntz eta ze paisaia utziko diegu gure ondorengoei?

Julen Orbegozo kazetaria da